Zijns- Verstaan

Hoe moralistische rigiditeit het zijnsverstaan voor de voeten kan lopen

Toen ik nog naar de evangelische gemeente ging, zei een voorganger ooit -voor de collecte- tegen de gemeente: “Als je deze week last hebt gehad van lichamelijke klachten, is het nu de tijd om jezelf af te vragen of je je tienden wel hebt gegeven.” En ja, daar was ik gevoelig voor en gaf wat extra's...

De 10den: een daad van dankbaarheid of een instrument van controle

Historisch gezien komen 10den uit de Bijbel. Het was een gebruik waarin 10% van de oogst, inkomsten of bezit aan God werd gegeven via de tempel of kerk. Dit werd gezien als een daad van trouw en dankbaarheid, en de erkenning dat alles uiteindelijk van God komt. In bepaalde tradities wordt het geven van 10den -naast lucratieve inkomstenbron- gebruikt als middel om gehoorzaamheid en onderwerping van de kerkleden af te dwingen. Voor vele kerkleden geeft deze aanpak houvast en geruststelling: een directe richtlijn om te handelen, de zonde af te kopen en de Mammon (geldzucht) te verwerpen.

Directieven en het Zijns-verstaan

Door deze benadering van schuld en angst (als middel om te heersen) ervaarde ik zelf het geven van mijn 10den als een plicht. Geen gevolg van innerlijke afstemming, maar bepaald door een extern en collectief dogma. Dat is pas zonde, want het druist in tegen het zijns-verstaan waarin je voorbij regels, luistert naar wat zich innerlijk, individueel aandient en wat wezenlijk is.

10den vandaag: Wat ik geef, is mij eigen

In plaats van 10den te zien als een verplichte, afgemete afdracht, benader ik het nu als een expressie van de dankbaarheid en vervulling die ik dagelijks mag ervaren. Dit heeft vele vormen zoals bijvoorbeeld het delen van wijsheid via mijn podcast of ongefactureerde tijd of aandacht en vriendelijkheid voor de medemens.

 

PS: Ik besef dat mijn ervaringen met de kerk persoonlijk zijn en (deels) voortkomen uit mijn eigen complexen. Dit hoeft niet voor iedere kerkganger zo te zijn, en dat erken ik volledig.

Desastreuze gevolgen

Deze aanpak -gebaseerd op schuld en verplichting- beperkt vaak ook het vermogen tot fenomenologisch waarnemen. Het legt namelijk de focus op hoe iets zou moeten zijn, en niet op wat zich wil openbaren. Dat is naar mijn idee problematisch omdat het beïnvloed hoe een mens verbinding maakt met zijn eigen ervaring en existentie, die hij in eigen naam te vervullen heeft. Het bevlekt de authentieke gave van het geven, die ons ieder afzonderlijk gegeven is.

De 10den: een daad van dankbaarheid of een instrument van controle

Historisch gezien komen 10den uit de Bijbel. Het was een gebruik waarin 10% van de oogst, inkomsten of bezit aan God werd gegeven via de tempel of kerk. Dit werd gezien als een daad van trouw en dankbaarheid, en de erkenning dat alles uiteindelijk van God komt. In bepaalde tradities wordt het geven van 10den -naast lucratieve inkomstenbron- gebruikt als middel om gehoorzaamheid en onderwerping van de kerkleden af te dwingen. Voor vele kerkleden geeft deze aanpak houvast en geruststelling: een directe richtlijn om te handelen, de zonde af te kopen en de Mammon (geldzucht) te verwerpen.